Kwala papatso

U.S. National Security Agency (NSA) e thehile haholo ts'ireletso ea mosebelisi e mong le e mong oa Marang-rang ka lenaneo le neng le sa tsejoe la nako e telele la lilemo tse leshome le bokeletseng palo e kholo ea data e ka sebelisoang. Tšenolo e nyarosang, e boneng khanya ea letsatsi ka Labone, hammoho le tlaleho e ncha e tsoang ho Sontaha koranteng ea beke le beke ea Jeremane. Seipone li ile tsa fana ka moelelo o mocha ka ho feletseng tšabong ea rōna ea botho.

Lintlha tsa poraefete ka ho fetisisa tsa iPhone, BlackBerry le beng ba Android li kotsing hobane li fumaneha ka ho feletseng, kaha NSA e khona ho phunyeletsa tšireletso ea mekhoa ena, eo pele e neng e nkoa e sireletsehile haholo. E ipapisitse le litokomane tsa lekunutu tse lutsitsoeng ke mololi oa NSA Edward Snowden, Der Spiegel e ngola hore setsi sena se khona ho fumana lethathamo la mabitso, melaetsa ea mongolo, lintlha le kakaretso ea moo u neng u tsoa sesebelisoa sa hau.

Ha ho bonahale eka ho qhekella ho atile joalo ka ha litokomane li e bua, empa ho fapana le hoo, ho na le: "maemo a ikhethileng a ho mamela li-smartphone, hangata ntle le tsebo ea lik'hamphani tse etsang li-smartphones tsena.

Litokomaneng tse ka hare, Litsebi li ithorisa ka phihlelo e atlehileng ea boitsebiso bo bolokiloeng ho iPhones, kaha NSA e khona ho kenella ka har'a k'homphieutha haeba motho a e sebelisa ho hokahanya data ho iPhone ea bona, a sebelisa lenaneo le lenyenyane le bitsoang script, ebe o lumella ho fihlella mesebetsi e meng ea 48 ea iPhone.

Ka mantsoe a bonolo, NSA e ntse e hloela ka sistimi e bitsoang backdoor, e leng mokhoa oa ho qhekella komporong le ho hlakola lifaele tsa "backup" nako le nako ha iPhone e hokahanngoa ka iTunes.

NSA e thehile mabotho a sebetsang a sebetsanang le lits'ebetso tsa motho ka mong mme mosebetsi oa bona ke ho fumana phihlello ea lekunutu ea data e bolokiloeng lits'ebetsong tse tsebahalang tse tsamaisang li-smartphone. Setsi sena se bile sa fumana monyetla oa ho fumana sistimi ea mangolo-tsoibila e sireletsehileng haholo ea BlackBerry, e leng tahlehelo e kholo bakeng sa k'hamphani, e 'nileng ea boloka hore sistimi ea eona ha e kenelle ka botlalo.

Ho bonahala eka 2009 ke ha NSA e ne e se na phihlello ea lisebelisoa tsa BlackBerry ka nakoana. Empa ka mor'a hore k'hamphani ea Canada e rekoe ke k'hamphani e 'ngoe selemong sona seo, tsela eo data e hatelitsoeng ka eona ho BlackBerry e ile ea fetoha.

Ka Hlakubele 2010, GCHQ ea Borithane e phatlalalitse tokomaneng e kaholimo-limo hore e boetse e fumane lintlha tsa lisebelisoa tsa BlackBerry, e tsamaeang le lentsoe la mokete "champagne".

Setsi sa data se Utah. Mona ke moo NSA e robang li-ciphers.

Tokomane ea 2009 e bolela ka ho hlaka hore setsi se ka bona le ho bala motsamao oa melaetsa ea SMS. Bekeng e fetileng, ho ile ha senoloa kamoo NSA e sebelisang lidolara tse limilione tse 250 ka selemo ho ts'ehetsa lenaneo le khahlano le mahlale a pharalletseng a encryption, le kamoo e entseng katleho e kholo ka 2010 ka ho bokella lintlha tse ngata tse ncha tse ka sebelisoang hampe ka mohala oa mohala.

Melaetsa ena e tsoa lifaeleng tsa lekunutu tse tsoang ho NSA le ntlo-khōlō ea 'muso ea likhokahano, GCHQ (phetolelo ea Brithani ea NSA), e ileng ea hlahisoa ke Edward Snowden. Ha se feela hore NSA le GCHQ li susumetsa ka mokhoa o patehileng litekanyetso tsa machaba tsa khokahanyo, li boetse li sebelisa likhomphutha tse matla haholo ho senya li-ciphers ka matla a sehlōhō. Mekhatlo ena ea lihloela e boetse e sebetsa le linatla tsa theknoloji le bafani ba marang-rang moo sephethephethe se patiloeng seo NSA e ka se sebelisang hampe le ho se hlakola. Haholo-holo ho bua ka Hotmail, Google, Yahoo a Facebook.

Ka ho etsa joalo, NSA e ile ea tlōla litiiso tseo lik'hamphani tsa Inthanete li li fang basebelisi ba tsona ha li ba tiisetsa hore melaetsa ea bona ea puisano, libanka tsa marang-rang, kapa litlaleho tsa bongaka li ke ke tsa hlalosoa ke linokoane kapa 'muso. The Guardian oa phatlalatsa: "Sheba sena, NSA e fetotse ka sekhukhu software ea khoebo le lisebelisoa tsa ho e sebelisa 'me e khona ho fumana lintlha tse qaqileng tsa mekhoa ea ts'ireletso ea tlhahiso-leseling ea khoebo ka likamano tsa indasteri."

Bopaki ba pampiri ea GCHQ ho tloha 2010 bo tiisa hore palo e kholo ea data ea inthanete e neng e se na thuso e se e sebelisoa.

Lenaneo lena le bitsa chelete e fetang makhetlo a leshome ho feta morero oa PRISM 'me le sebetsa ka mafolofolo US le liindasteri tsa IT tsa linaheng tse ling ho susumetsa ka sekhukhu le ho sebelisa lihlahisoa tsa bona tsa khoebo phatlalatsa le ho li rala ho bala litokomane tse khethiloeng. Tokomane e 'ngoe ea lekunutu la NSA e ithorisa ka ho fumana phihlello ea tlhahisoleseling e phallang bohareng ba mofani e moholo oa likhokahano le ka mokhoa o etelletseng pele oa likhokahano tsa mantsoe le mongolo oa Marang-rang.

Ho tšosang ka ho fetesisa ke hore NSA e sebelisa lisebelisoa tsa mantlha le tse khathollang seoelo joalo ka li-routers, li-switches, esita le li-chips le li-processor tse patiloeng lisebelisoa tsa mosebelisi. E, setsi se ka kena khomphuteng ea hau haeba ho hlokahala hore ba etse joalo, le hoja qetellong ho tla ba kotsi haholo le ho bitsa chelete e ngata ho etsa joalo, joalo ka sehlooho se seng se tsoang ho. Mohlokomedi.

[etsa ketso=”citation”]NSA e na le bokhoni bo boholo mme ha e batla ho ba komporong ea hau, e tla ba teng.[/do]

Ka Labohlano, Microsoft le Yahoo li ile tsa bontša ho tšoenyeha ka mekhoa ea ho patala ea NSA. Microsoft e re e na le matšoenyeho a tebileng a ipapisitseng le litaba, mme Yahoo e re ho na le menyetla e mengata ea tlhekefetso. NSA e sireletsa boiteko ba eona ba ho hlakola e le theko ea ho boloka ts'ebeliso e sa sitisoeng ea Amerika le phihlello ea marang-rang. Karabelong ea phatlalatso ea lipale tsena, NSA e fane ka polelo ka Motsamaisi oa Naha ea Bohlale ka Labohlano:

Ho kanna ha se makatse hore ebe lits'ebeletso tsa rona tsa bohlale li batla litsela tseo bahanyetsi ba rona ba ka sebelisang mokhoa ona oa ho ngola. Ho theosa le histori, lichaba tsohle li ’nile tsa sebelisa mokhoa oa ho boloka liphiri ho sireletsa liphiri tsa tsona, ’me le kajeno, likhukhuni, masholu a marang-rang le bahoebi ba batho ba sebelisa mokhoa o patehileng ho pata mesebetsi ea bona.

Moholoane oa hlola.

Lisebelisoa: Spiegel.de, Guardian.co.uk
.